Chuyện khiến “em tôi” quyết định thôi sống đã xảy đến với vô số phụ nữ Việt Nam. Xâm lược, bị đánh đuổi, bèn giở đủ thứ trò vô nhân đạo: tra tấn dã man, giết cả người già trẻ em, cưỡng hiếp phụ nữ, có khi hiếp xong rồi giết... Người Pháp đem ánh sáng văn minh đi soi sáng cho nhân loại chậm tiến mà! Vẫn biết không thể để chuyện xưa cản trở việc nay, nhưng ta phải vừa phát triển quan hệ vừa coi chừng: bằng cách vẽ mặt vẽ mày cho trí thức có quan điểm sai trái và tài trợ nghiên cứu trong các ngành khoa học xã hội, cựu thù có tham vọng dần dần bóp méo sự thật lịch sử, rút cuộc đổi đen thay trắng đấy. Giặc từ phương Tây không phải đánh thắng xong là xong như giặc Tàu xưa kia đâu!