Câu 1:

Tháng 9 năm 1930, phong trào công nhân và nông dân phát triển tới đỉnh cao, nhất là hai tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh. Khẩu hiệu đấu tranh chính trị kết hợp với các khẩu hiệu đấu tranh kinh tế, các cuộc đấu tranh diễn ra quyết liệt, quần chúng tổ chức tuần hành, thị uy, biểu tình có vũ trang tự vệ, các cuộc đấu tranh của nông dân được sự hưởng ứng của công nhân Vinh – Bến Thuỷ…
Tiêu biểu nhất là cuộc biểu tình của nông dân huyện Hưng Nguyên (Nghệ An) ngày 12 – 9 – 1930 với sự tham gia của hàng ngàn nông dân kéo đến nhà lao, đốt huyện đường, vây đồn lính khố xanh…

Trước khí thế đấu tranh của quần chúng, bộ máy chính quyền thực dân phong kiến ở nhiều huyện, xã bị tê liệt, tan rã. Các tổ chức Đảng ở địa phương đã kịp thời lãnh đạo quần chúng thực hiện quyền làm chủ, thực hiện chức năng của chính quyền Xô Viết. Lần đầu tiên nhân dân nắm quyền ở một số huyện thuộc hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh…

Chính quyền cách mạng đã kiên quyết trấn áp bọn phản cách mạng, bãi bỏ các thứ thuế do đế quốc và phong kiến đặt ra, thực hiện các quyền tự do dân chủ cho nhân dân. Khuyến khích nhân dân học chữ quốc ngữ, bài trừ mê tín dị đoan…

Thành lập các tổ chức quần chúng như Nông hội, Công hội, Hội phụ nữ giải phóng…việc tuyên truyền giáo dục ý thức chính trị cho quần chúng qua hội nghị, mít tinh, sách báo cách mạng được tổ chức rộng rãi…

Pháp tập trung lực lượng đàn áp, Xô Viết tan rã. Mặc dù chỉ tồn tại trong thời gian từ 4 – 5 tháng nhưng Xô Viết Nghệ Tĩnh có ý nghĩa lịch sử to lớn, là đỉnh cao của phong trào cách mạng 1930 – 1931, là hình thức nhà nước sơ khai nhưng thể hiện tính ưu việt, của dân, do dân và vì dân, để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý cho Đảng trong việc lãnh đạo đấu tranh ở các thời kì tiếp theo…

hơi dài nhưng mong bạn thông cảm.

Tháng 9—1930, phong trào đấu tranh dâng cao, nhất là ở hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh. Những cuộc biểu tình của nông dân (có vũ trang tự vệ) với hàng nghìn người tham gia kéo đến huyện lị, tỉnh lị đòi giảm sưu, giảm thuế. Các cuộc đấu tranh này được công nhân ở Vinh-Bến Thủy hưởng ứng.

Tiêu biểu là cuộc biểu tình của nông dân huyện Hưng Nguyên (Nghệ An) ngày 12-9-1930. Khoảng 8000 nông dân kéo đến huyện lị với khẩu hiệu "Đả đảo chủ nghĩa đế quốc!","Đả đảo Nam triều!", "Nhà máy về tay thợ thuyền!", "Ruộng đất về tay dân cày!"…..Đoàn biểu tình xếp thành hàng dài hơn 1 kilômét tiến về thành phố Vinh. Đi đầu là những người cầm cờ đỏ, đi hai bên là những đội viên tự vệ được trang bị dao, gậy.

Trên đường đi, đoàn biểu tình dừng lại vài nơi để diễn thuyết và chỉnh đốn đội ngũ. Dòng người càng đi càng được bổ sung thêm. 

Khi đến Vinh, con số lên tới gần 3 vạn người và xếp thành hàng dài tới 4 kilômét. Thực dân Pháp đã đàn áp dã man. Chúng cho máy bay ném bom xuống đoàn biểu tình làm 217 người chết, 125 người bị thương. Song, sự đàn áp dã man đó không ngăn được cuộc đấu tranh. Quần chúng kéo đến huyện lị phá nhà lao, đốt huyện đường, vây đồn lính khố xanh v.v..

Hệ thống chính quyền thực dân, phong kiến bị tê liệt, tan rã ở nhiều thôn, xã. Nhiều lí trưởng, chánh tổng bỏ trốn.

Trong tình hình đó, nhiều cấp ủy Đảng ở thôn, xã lãnh đạo nhân dân đứng lên tự quản lí đời sống chính trị, văn hóa, xã hội ở địa phương, làm chức năng quả chính quyền, gọi là "Xô viết"